Claude Monet. Obrazy z ogrodu I

Tagi

Claude Monet, impresjonizm impressionism, malarstwo painting

Claude Monet, Glicynia / Wisteria, 1917-20 Kunstmuseum Den Haag, Haga / The Hague

Monet. The Garden Paintings – 12.10.2019-02.02.2020 – Kunstmuseum Den Haag, Haga / The Hague

Rembrandt i Mauritshuis II

Tagi

Arent de Gelder, barok baroque, Jacob Adriaensz Backer, malarstwo painting, Pieter Lastman, Rembrandt, sztuka holenderska dutch art

por. post Rok Rembrandta 2019 oraz galeria Rembrandt i Mauritshuis I

Rembrandt and the Mauritshuis, widok wystawy / exhibition view, Mauritshuis, Haga / The Hague, foto: artdone

Rembrandt and the Mauritshuis – 31.01.2019-15.09.2019 – Mauritshuis, Haga / The Hague

Wystawy w Holandii – lato/jesień 2019

Tagi

Alex Prager, Barbara Nanning, Dominic Hawgood, Erwin Olaf, Giovanni Battista Piranesi, Jacqueline de Jong, Jaume Plensa, Joana Vasconcelos, Katharine Cooper, Kévin Bray, Louise Bourgeois, Maria Lassnig, Momo Okabe, Nicolaes Maes, Pieter de Hooch, Pieter van Schaeyenborgh, Rembrandt, Steffani Jemison, Vincent van Gogh, Walid Raad

Nicolaes Maes, Podsłuchując / The Eavesdropper, ok. / ca. 1656, Wellington Museum, Apsley House, Londyn / London

wystawy w Holandii / exhibitions in the Netherlands:

Portrait Gallery of the Golden Age – 29.11.2014-… – Hermitage Amsterdam, Amsterdam (por. galeria Złoty wiek portretu zbiorowego I)

Rembrandt and the Mauritshuis – 31.01.2019-15.09.2019 – Mauritshuis, Haga / The Hague (por. post Rok Rembrandta 2019 oraz galeria Rembrandt i Mauritshuis I)

Treasury! Masterpieces from the Hermitage – 02.02.2019-25.08.2019 – Hermitage Amsterdam, Amsterdam (por. galeria Skarby Ermitażu w Amsterdamie I)

Pinball Wizard: The Work and Life’ of Jacqueline de Jong – 09.02.2019-18.08.2019 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Branding Rotterdam – 19.03.2019-01.09.2019 – Chabot Museum, Rotterdam

Hybrid Sculpture. Contemporary Sculpture from the Collection of the Stedelijk Museum – 23.03.2019-12.01.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Maria Lassnig. Ways of Being – 06.04.2019-11.08.2019 – Stedelijk Museum, Amsterdam (por. galeria Maria Lassnig w Amsterdamie I, galeria Maria Lassnig w Amsterdamie II oraz Maria Lassnig. Retrospektywa I)

Top Floor: Artists Choose From Our Collection – 13.04.2019-08.09.2019 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Recovered Van Gogh Paintings Restored – 17.04.2019-15.09.2019 – Van Gogh Museum, Amsterdam

Battle! A Century of Women’s Suffrage – 20.04.2019-15.09.2019 – Groninger Museum, Groningen

Medieval Gardens. Earthly paradises in East and West – 02.05.2019-01.09.2019 – Rijksmuseum van Oudheden, Lejda / Leiden

Rembrandt’s World – 11.05.2019-22.09.2019 – Teylers Museum, Haarlem

Walid Raad. Let’s be Honest, the Weather Helped – 18.05.2019-13.10.2019 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Welkom Today. Ad van Denderen, Lebohang Tlali and Many Others – 18.05.2019-13.10.2019 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Louise Bourgeois in the Rijksmuseum Gardens – 25.05.2019-03.11.2019 – Rijksmuseum, Amsterdam

The dizzying imagination of Piranesi – 25.05.2019-01.09.2019 – Kunsthal, Rotterdam

The beginning of a new world – 01.06.2019-29.09.2019 – Kröller-Müller Museum, Otterlo

Inspired by Rembrandt. 100 Years of Collecting by The Rembrandt House Museum – 07.06.2019-01.09.2019 – Dom Rembrandta / Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam (por. post Rok Rembrandta 2019)

Haarlem Heroes: Other Masters – 07.06.2019-15.09.2019 – Frans Hals Museum, Haarlem

Alex Prager. Silver Lake Drive – 14.06.2019-04.09.2019 – Foam, Amsterdam

Masterly Women – 15.06.2019-08.09.2019 – Stedelijk Museum Schiedam, Schiedam

Street Dreams: How Hiphop took over Fashion – 15.06.2019-15.09.2019 – Kunsthal, Rotterdam

Van Gogh and the Sunflowers – 21.06.2019-01.09.2019 – Van Gogh Museum, Amsterdam

Van Gogh Dreams – 21.06.2019-01.09.2019 – Van Gogh Museum, Amsterdam

Pieter van Schaeyenborgh: Master of the Fish Still Life – 22.06.2019-27.10.2019 – Stedelijk Museum Alkmaar, Alkmaar

Jaume Plensa. Do Not Touch, Caress! – 22.06.2019-22.09.2019 – Museum Beelden aan Zee, Haga / The Hague

Daan Roosegaarde – Presence – 22.06.2019-12.01.2020 – Groninger Museum, Groningen

Steffani Jemison. New Videos – 22.06.2019-29.09.2019 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Virtuoso! Israels to Armando – 29.06.2019-03.11.2019 – Frans Hals Museum, Haarlem

A Breath of Fresh Air. Summer with the Hague School – 29.06.2019-29.09.2019 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Katharine Cooper. A Journey to the Homeland – 29.06.2019-13.10.2019 – Kunsthal, Rotterdam

12x Erwin Olaf – 03.07.2019-22.09.2019 – Rijksmuseum, Amsterdam

The Dutch Bible Belt – 07.07.2019-22.09.2019 – Museum Catharijneconvent, Utrecht

Kévin Bray. Morpher III – 12.07.2019-13.10.2019 – Foam, Amsterdam

Dominic Hawgood. Casting Out the Self – 12.07.2019-13.10.2019 – Foam, Amsterdam

Long Live Rembrandt – 15.07.2019-15.09.2019 – Rijksmuseum, Amsterdam

Joana Vasconcelos. I’m Your Mirror – 20.07.2019-17.11.2019 – Kunsthal, Rotterdam

Momo Okabe. Bible and Dildo – 26.07.2019-04.09.2019 – Foam, Amsterdam

The Lavino Collection: Showcase of Dutch Delftware – 31.08.2019-01.03.2020 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Barbara Nanning – 31.08.2019-01.12.2019 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Rineke Dijkstra. Night Watching – 05.09.2019-03.12.2019 – Rijksmuseum, Amsterdam

J.F.A. Tischbein – 07.09.2019-19.01.2020 – Rijksmuseum Twenthe, Enschede

Sunken Treasures – 07.09.2019-28.06.2020 – Keramiekmuseum Princessehof / The Princessehof National Museum of Ceramics, Leeuwarden

Colorful Japan. 226 Posters from the Collection – 07.09.2019-02.02.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Brassaï – 13.09.2019-04.12.2019 – Foam, Amsterdam

Jewels! – 14.09.2019-15.03.2020 – Hermitage Amsterdam, Amsterdam

Joost Swarte Everywhere – 14.09.2019-12.01.2020 – Kunsthal, Rotterdam

Pieter Henket. Congo Tales – 14.09.2019-05.01.2020 – Museum de Fundatie, Zwolle

Jeroen Krabbé. Dreamed Paradises – 14.09.2019-05.01.2020 – Museum de Fundatie, Zwolle

Sticks. Restless – 14.09.2019-05.01.2020 – Museum de Fundatie, Zwolle

Rembrandt Laboratory. Rembrandt’s Technique Unravelled – 21.09.2019-16.02.2019 – Dom Rembrandta / Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam (por. post Rok Rembrandta 2019)

Les Parisiens. Caricatures by Honoré Daumier – 21.09.2019-12.01.2020 – Kröller-Müller Museum, Otterlo

Van Gogh’s Inner Circle. Friends, Family, Models – 21.09.2019-12.01.2020 – Noordbrabants Museum, ’s-Hertogenbosch

Chagall, Picasso, Mondrian and Others. Migrant Artists in Paris – 21.09.2019-02.02.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

The Best Dutch Book Designs 2018 – 25.09.2019-30.10.2019 – Stedelijk Museum, Amsterdam

The Toorop Dynasty – 28.09.2019-26.01.2020 – Stedelijk Museum Alkmaar, Alkmaar

Let’s Dance! Fashion in Dance. From Tutus to Sneakers – 28.09.2019-12.01.2020 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Wim Crouwel: Mr. Gridnik – 28.09.2019-22.03.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Jean-François Millet: Sowing the Seeds of Modern Art – 04.10.2019-12.01.2020 – Van Gogh Museum, Amsterdam (por. galeria Jean-François Millet i nowoczesność I)

From Proof to Perfection: Edouard Vuillard’s ‚Paysages et Intérieurs’ – 04.10.2019-12.01.2020 – Van Gogh Museum, Amsterdam

The Great Suriname Exhibition – 05.10.2019-02.02.2020 – De Nieuwe Kerk, Amsterdam

Niki de Saint Phalle by the Sea – 05.10.2019-01.03.2020 – Museum Beelden aan Zee, Haga / The Hague

Pieter de Hooch in Delft: From the Shadow of Vermeer – 11.10.2019-16.02.2020 – Museum Prinsenhof Delft, Delft

Rembrandt – Velázquez: Dutch and Spanish Masters – 11.10.2019-19.01.2020 – Rijksmuseum, Amsterdam (por. post Rok Rembrandta 2019 oraz galeria Holandia / Hiszpania XVII wieku I)

Intense Mexico: Politics, identity, sex and dead – 11.10.2019-29.03.2020 – Cobra Museum of Modern Art, Amstelveen

Monet. The Garden Paintings – 12.10.2019-02.02.2020 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague (por. galeria Claude Monet. Obrazy z ogrodu I)

Drawn from Life. Works on Paper 1850-1950 – 12.10.2019-19.01.2020 – Kröller-Müller Museum, Otterlo

Mondo Mendini. The World of Alessandro Mendini – 12.10.2019-05.05.2020 – Groninger Museum, Groningen

Thierry Mugler: Couturissime – 13.10.2019-08.03.2020 – Kunsthal, Rotterdam

Nicolaes Maes. Rembrandt’s Versatile Pupil – 17.10.2019-19.01.2020 – Mauritshuis, Haga / The Hague

Lorenzo Vitturi. Impure Matter – 18.10.2019-19.01.2020 – Foam, Amsterdam

We Vikings – 19.10.2019-15.03.2020 – Fries Museum, Leeuwarden

Prix de Rome – 19.10.2019-22.03.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

North & South – 25.10.2019-26.01.2020 – Museum Catharijneconvent, Utrecht

Adriaan Rees. The White Album / Witboek – 01.11.2019-02.02.2020 – Museum Beelden aan Zee, Haga / The Hague

Young Rembrandt. Rising Star – 02.11.2019-09.02.2020 – Museum De Lakenhal, Lejda / Leiden (por. galeria Młody Rembrandt I oraz post Rok Rembrandta 2019)

Dick Bruna and Utrecht – 09.11.2019-01.03.2020 – Centraal Museum, Utrecht

Rob van Koningsbruggen. Paintings 2003-2019 – 09.11.2019-23.02.2020 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Carlos Amorales. The Factory – 23.11.2019-05.04.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Sigmar Polke v/s Blaudzun. Music of Unknown Origin – 14.12.2019-05.04.2020 – Cobra Museum of Modern Art, Amstelveen

Breitner and Israels. Friendship and Rivalry – 01.02.2020-10.05.2020 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Caravaggio x Bernini. Baroque in Rome – 14.02.2020-07.06.2020 – Rijksmuseum, Amsterdam (por. galeria Caravaggio, Bernini i sztuka baroku I)

Stubbs – 20.02.2020-01.06.2020 – Mauritshuis, Haga / The Hague

Germaine Richier – 13.03.2020-07.06.2020 – Museum Beelden aan Zee, Haga / The Hague

Nam June Paik. The Future is Now – 14.03.2020-23.08.2020 – Stedelijk Museum, Amsterdam

Japanese Lacquer – 03.07.2020-30.08.2020 – Rijksmuseum, Amsterdam

Slavery – 25.09.2020-17.01.2021 – Rijksmuseum, Amsterdam

Allart van Everdingen. Master of the Rugged Landscapes – 26.09.2020-24.01.2021 – Stedelijk Museum Alkmaar, Alkmaar

Dior – 10.10.2020-28.02.2021 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

In het licht van Cuyp – 27.09.2020-14.03.2021 – Dordrechts Museum, Dordrecht

Trompe l’oeil. Gezichtsbedrog in de Gouden Eeuw – 21.11.2021-05.06.2022 – Dordrechts Museum, Dordrecht

Pieter de Hooch, Dziedziniec domu w Delft / Courtyard of a House in Delft, 1658, National Gallery, Londyn / London

Katarzyna Kobro i Władysław Strzemiński w Hadze II

Tagi

abstrakcja abstraction, awangarda avant-garde, Katarzyna Kobro, sztuka polska polish art, Władysław Strzemiński

por. video Kobro & Strzemiński exhibition 2019 oraz galeria Katarzyna Kobro i Władysław Strzemiński w Hadze I

Katarzyna Kobro & Władysław Strzemiński. Polish Avant-garde, widok wystawy / exhibition view, Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague, foto: artdone

Une avant-garde polonaise: Katarzyna Kobro et Władysław Strzemiński – 24.10.2018-14.01.2019 – Centre Pompidou, Paryż / Paris

Katarzyna Kobro & Władysław Strzemiński. Polish Avant-garde – 23.03.2019-30.06.2019 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Erwin Olaf w Hadze I

Tagi

Erwin Olaf, fotografia photography, video art, XXI 21st Century

por. galeria Erwin Olaf. Retrospektywa I, video Erwin Olaf ‚Karussell’ 2012 from the series Berlin, video Erwin Olaf ‚The Awakening’ (detail) 2016, video Erwin Olaf ‚The Troubled’ 2016 oraz video Erwin Olaf ‚Moving Portraits’ 2017

Erwin Olaf, widok wystawy / exhibition view, Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague, foto: artdone

Erwin Olaf – 16.02.2019-12.05.2019 – Gemeentemuseum Den Haag & Fotomuseum Den Haag, Haga / The Hague

Katarzyna Kobro i Władysław Strzemiński w Hadze I

Tagi

abstrakcja abstraction, awangarda avant-garde, Katarzyna Kobro, sztuka polska polish art, Władysław Strzemiński

por. video Kobro & Strzemiński exhibition 2019 oraz galeria Katarzyna Kobro i Władysław Strzemiński w Hadze II

Katarzyna Kobro & Władysław Strzemiński. Polish Avant-garde, widok wystawy / exhibition view, Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague, foto: artdone

Une avant-garde polonaise: Katarzyna Kobro et Władysław Strzemiński – 24.10.2018-14.01.2019 – Centre Pompidou, Paryż / Paris

Katarzyna Kobro & Władysław Strzemiński. Polish Avant-garde – 23.03.2019-30.06.2019 – Gemeentemuseum Den Haag, Haga / The Hague

Rok Rembrandta 2019

Tagi

barok baroque, grafika prints, malarstwo painting, Rembrandt, rysunek drawing, sztuka holenderska dutch art

Świętując Rembrandta w 2019 roku

4 października 2019 roku przypada 350-ta rocznica śmierci jednego z najsłynniejszych artystów świata – Rembrandta. Genialnego malarza, rysownika i grafika – we wszystkich tych trzech dziedzinach równolegle osiągnął maestrię. Jego zróżnicowana technika malarska, intymność i synteza rysunków oraz nowatorstwo graficzne to tylko wybrane powody, aby zajmować się jego twórczością i oglądać z uwagą jego dzieła. Prace Rembrandta przyciągają nie tylko rzesze specjalistów, ale też szeroką publiczność. Dlaczego? Powodem wydaje się ich uniwersalność. Holenderski mistrz potrafił pokazać ludzką kondycję w sposób, który jest nadal aktualny dla współczesnego widza. Tematy mitologiczne i biblijne w jego redakcji opowiadają historie, z którymi się identyfikujemy, w jego portretach widzimy nasze emocje i rozterki. Można by dalej ciągnąć listę powodów zainteresowania Rembrandtem. W miarę okrągła rocznica jego śmierci równie dobrze może być jednym z nich. Rok rembrandtowski jest już w pełnym rozkwicie, udało mi się obejrzeć kilka wystaw z nim związanych i chętnie podzielę się wrażeniami. Sprawdzimy jak świętowanie takiej rocznicy wygląda w praktyce, a może doprowadzi nas to do ciekawych wniosków. CODAR na specjalnie przygotowanej stronie (https://www.codart.nl/rembrandt-2019/) wymienia ponad trzydzieści wystaw łączących się z Rembrandtem w tym roku. Wśród nich wielkie przedsięwzięcia, ale też niewielkie projekty jak np. pokaz „Krajobrazu z miłosiernym Samarytaninem” w naszych Łazienkach. Zorganizowanie wystawy Rembrandta to nie jest łatwe zadanie z racji wartości jego prac. Szczególnie trudne w roku poświęconym artyście, kiedy muzea niechętnie rozstają się ze swoimi skarbami.

Najpierw przyjrzyjmy się jak świętowany jest rok 2019 w rodzinnym kraju mistrza z Lejdy. Oczy zwrócone są na muzea, które przechowują największe arcydzieła malarza. Amsterdamskie Rijksmuseum w lutym otworzyło wystawę pod bardzo przyciągającym tytułem „Wszystkie Rembrandty” (por. galeria Wszystkie Rembrandty w Rijksmuseum I oraz galeria Wszystkie Rembrandty I). To rzeczywiście duża wystawa prezentująca blisko 400 (!) dzieł artysty, wszystkie bezspornie jego autorstwa. Tytuł jest jak najbardziej adekwatny – chodzi o wszystkie dzieła, jakie muzeum posiada w swoich zbiorach. Monumentalna wystawa, na której w jednym miejscu można prześledzić wszystkie najważniejsze zagadnienia związane z malarstwem, grafiką i rysunkiem Rembrandta. Bo tak obszerne są zbory Rijksmuseum. Tylko jeden obraz nie został umieszczony w salach wystawowych i pozostał na swoim miejscu w Galerii Honorowej – „Wymarsz strzelców”. Najsłynniejsze dzieło malarza jeszcze w tym roku zostanie poddane specjalistycznym badaniom i będzie się to odbywało na oczach widzów. Można przypuszczać, że muzeum, które znane jest ze swoich niekonwencjonalnych zabiegów marketingowych, również z tego uczyni głośne wydarzenie. Wracając do wystawy – teraz będzie trochę o minusach. Rijksmuseum posiada 22 obrazy, 60 rysunków i 300 grafik, które wszystkie można obecnie zobaczyć. W sensie praktycznym to wystawa bardzo trudna do oglądania. Choć jak mało kto lubię wielkie wystawy, to tym razem nawet dla mnie było to ciężkie doświadczenie. Obrazy są bardzo różnorodne, reprezentują wszystkie okresy twórczości artysty i najważniejsze dla niego tematy, ale giną w bezliku niewielkich prac na papierze. Zresztą obrazy te można zazwyczaj oglądać w stałej ekspozycji. A wyjątkowe w dorobku malarza dwa całopostaciowe portret należące wspólnie do Rijksmuseum i Luwru powróciły na miejsce, gdzie wisiały na całkiem niedawnej wystawie (por. galeria High Society w Rijksmuseum). Dlatego prawdziwą atrakcja tej ekspozycji jest możliwość zobaczenia w oryginale imponującej kolekcji rysunków. Oraz właściwie prawie pełnego zestawu prac graficznych. Oblicza się, że Rembrandt stworzył ok. 320 rycin w ciągu swojego życia. Przy tego typu wystawie trudno mówić o koncepcji merytorycznej. Można ciekawie dzieła pogrupować (w tym przypadku tematycznie) i stworzyć inspirujące zestawienia, jednak głębszej myśli nie da się osiągnąć.

Podobnym tropem jak amsterdamski gigant muzealny poszedł Mauritshuis w Hadze. To stosunkowo małe muzeum posiada jedną z najcenniejszych kolekcji dawnego malarstwa holenderskiego na czele z „Lekcją anatomii dr Tulpa” Rembrandta. Aby uniknąć przewieszania dość dużego arcydzieła, wystawa wprowadziła się do dwóch sal stałej ekspozycji. Do września tego roku można zobaczyć wszystkie obrazy związane w jakikolwiek sposób z Rembrandtem ze zbiorów muzeum (por. galeria Rembrandt i Mauritshuis I oraz galeria Rembrandt i Mauritshuis II). Obok uznanych prac pokazywane są dzieła odpisane, kopie i prace warsztatowe. Takich obrazów blisko powiązanych z Rembrandtem jest w kolekcji 18. Wyróżniono je specjalnymi podpisami i komentarzami z okazji wystawy. Dodano jeszcze w innych salach kilka dzieł artystów z kręgu malarza, przede wszystkim jego uczniów. Wystawa akcentuje dwa zagadnienia – budowanie kolekcji w tych zbiorach oraz badania atrybucyjne. Badania takie potrafią być w przypadku Rembradta szczególnie fascynujące. Świetne obrazy okazywały się pracami jego utalentowanych uczniów, a niedoceniane prace po analizie miały więcej wspólnego z ręką mistrza niż się spodziewano. Tak jak to ma miejsce w przypadku „Saula i Dawida”. Badania nad tym obrazem trwały 8 lat i zostały uwieńczone specjalnym pokazem (por. galeria A jednak Rembrandt!). Wystawa „Rembrandt i Mauritshuis”, choć powieszona w ramach stałej ekspozycji i prezentująca tylko własne zbiory ma kilka pozytywnych aspektów. Jest okazją do zobaczenia nie tylko najlepszych dzieł, ale też takich, które zazwyczaj pozostają w czeluściach magazynowych. A to pouczające doświadczenie.

Wiele muzeów w roku Rembrandta stosuje podobny pomysł do Rijksmuseum i Mauritshuis – pokazują własne zbiory. Szczególnie jeżeli dotyczy to grafiki i rysunku, które na co dzień nie są przecież eksponowane. Takie prezentacje przygotowują Kunsthalle w Hamburgu, Kupferstich-Kabinett w Dreźnie (por. galeria Rembrandt w Dreźnie), monachijskie zbiory graficzne w Pinakothek der Moderne, lada chwila swoją wystawę rozpoczyna Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Miałem już okazję zobaczyć ekspozycję w British Museum zatytułowaną „Rembrandt – myśląc na papierze” i bardzo ją polecam – będzie trwała do początku sierpnia. Bez fanfarów jak w Rijksmuseum, bez niestety katalogu, ale to doskonała selekcja rysunków i grafiki z własnych zbiorów muzeum. A te są oczywiście świetne. Jednym słowem rok rembrandtowski to doskonała okazja, aby zobaczyć bardzo szeroką panoramę twórczości graficznej i rysunkowej artysty. Ale czy nie ma innych, bardziej oryginalnych wystawy?

Pozytywnie oceniam wystawę „Rembrandt i Saskia. Miłość w Holandii Złotego Wieku”, którą oglądałem we Fries Museum w Leeuwarden (por. galeria Rembrandt i Saskia w Leeuwarden I oraz galeria Rembrandt i Saskia w Leeuwarden II). Została przygotowana została we współpracy z Galerią Dawnych Mistrzów w Kassel, gdzie można ją obecnie oglądać do połowy sierpnia. Wydarzeniem było wypożyczenie stamtąd do Leeuwarden najsłynniejszego wizerunku Saskii. Do tego dwa autoportrety i wizerunek ich syna Tytusa z Dulwich Picture Gallery. Obrazów niewiele, kilka rysunków, oczywiście wybór grafiki, a także kilka unikalnych dokumentów z epoki. Ale to w zupełności wystarczyło, aby opowiedzieć historię tego słynnego małżeństwa. Obiekty bezpośrednio z nią związane były w Leeuwarden zaznaczone wyraźnie brązowymi planszami scenografii. Wokół nich bardzo rozbudowany został drugi wątek, czyli opowieść o holenderskich obyczajach małżeńskich w XVII w. Świetna koncepcja, która rozwija widzom bardzo potrzebny kontekst. Przy okazji Rembrandta prezentuje uwarunkowania, które są równie ważne jak sprawy atrybucji czy techniki malarskiej.

Drugą wystawą, która już zdążyła na mnie zrobić dobre wrażenie w tym roku jest ekspozycja w Domu Rembrandta w Amsterdamie, która trwa tam do końca maja. Jej tytuł można przetłumaczyć „Krąg towarzyski Rembrandta. Rodzina, przyjaciele, znajomi”. Muzeum nie posiada dużej powierzchni na wystawy czasowe, ale potrafi tam urządzić wyjątkowo ciekawe ekspozycje (por. galeria Nagość w kręgu Rembrandta I). I nie potrzebuje do tego specjalnej rocznicy. W tym przypadku gwiazdami wystawy są portret Tytusa z Baltimore, portret Arnold Tholinx z Musée Jacquemart-André, portret Hendrickje Stoffels z Frankfurtu oraz… kopia warsztatowa portretu Saskii z Kassel z Królewskiego Muzeum Sztuk Pięknych w Antwerpii. Nie brakuje też innych smaczków. W efekcie można się dowiedzieć jakie relacje łączyły Rembrandta z jego najbliższymi, a przynajmniej co w tej materii obecnie wiemy.

W Holandii Rok Rembrandta odbywa się pod hasłem „Odkryj Rembrandta i holenderski Złoty Wiek”. Mam jednak wrażenie naładowano do tego worka za dużo łakoci. Tak to jednak bywa z rocznicami. Wystawy poświęcone kalwinizmowi w Dordrechcie czy odkryciu Fransa Halsa w XIX w. w Haarlemie (por. galeria Frans Hals i nowoczesność I) aż tak wiele z Rembrandtem nie mają wspólnego. Czekam z dużą niecierpliwością na monografię Pietera de Hoocha w Delft, ale znowu trudno ją nazwać wystawą Rembrandta. Czy doszliśmy do wniosku, że paradoksalnie w tym roku trudno o wielkie, spektakularne wystawy? I to takie, które by przyciągnęły oryginalnymi scenariuszami? Częściowo tak. Z powodów wymienionych na początku. Jednak celebracja dopiero się rozkręca. Jest jeszcze na co czekać. Jakie są moje typy? Co warto obejrzeć? Będzie z czego wybierać w jesiennym sezonie.

Przede wszystkim jestem ciekaw jak przygotowany zostanie blockbuster Rijksmuseum „Rembrandt-Velázquez” (por. galeria Holandia / Hiszpania XVII wieku I). Współorganizowany z muzeum Prado na pewno zaprezentuje dzieła najwyższej klasy. Jednak obaj artyści bezpośrednich związków ze sobą nie mieli. Od koncepcji będzie zależało, czy wystawa będzie miała sens merytoryczny. W rewanżu już w te wakacje w Madrycie będzie można oglądać hiszpańską odsłonę. W tytule dodano Vermeera i trochę się boję czy nie wyjdzie z tego po prostu wystawa sztuki holenderskiej z akcentami hiszpańskimi. A może kuratorom uda się przekonująco pokazać paralelne wizje, tak jak zapowiadają. Drugim moi typem jest „Młody Rembrandt” w Museum De Lakenhal w Lejdzie (por. galeria Młody Rembrandt I). W 2020 roku wystawa pojedzie do Ashmolean Museum w Oksfordzie. Taka współpraca daje gwarancję najwyższej jakości. Chociaż w 2001/2002 roku odbyła się przełomowa wystawa poświęcona wczesnej twórczości Rembrandta, to od tego czasu badania tak bardzo się rozwinęły, że nie ma zagrożenia powtórką. Na jesień dużą wystawę przygotowuje kolońskie Walraf-Richartz-Museum razem z Galerią Narodową w Pradze, gdzie ma być zaprezentowana wiosną 2020 roku (por. galeria Rembrandt i konteksty I). I jeszcze bym stawiał na zapewne dużo mniejszą wystawę „Rembrandt’s Light” w Dulwich Picture Gallery (por. galeria Światło Rembrandta I). W tym muzeum można zawsze liczyć na smakowite wydarzenia. W Mauritshuis będzie monografia jednego z ciekawszych uczniów Rembrandta Nicolaesa Maesa. Warto też sprawdzać co dzieje się dalej w Domu Rembrandta, który najpierw zapowiada wystawę grafiki z własnych zbiorów (ale nie tylko Rembrandta), a potem wystawę poświęconą zagadnieniom techniki mistrza.

Okazuje się, że w Roku Rembrandta nie będzie aż tak wielu spektakularnych wydarzeń. Choć też okazji do spotkania się z twórczością mistrza będzie sporo. Daleko jednak większości przedsięwzięć do spektakularnego sukcesu choćby wystawy poświęconej późnej twórczości Holendra (por. galeria Późny Rembrandt I, galeria Późny Rembrandt II oraz galeria Późny Rembrandt III). Wydaje mi się, że rocznicowe obchody nie sprzyjają wystawom, które mogły by zainteresować swoją koncepcją i zachwycić realizacją. Tak jak ostatnia wystawa na Wyspach Brytyjskich poświęcona recepcji artysty tamże (por. galeria Rembrandt po brytyjsku I), która odbyła się w 2018 roku. Coś mi się wydaje, że w 2020 roku też będzie sporo rembrandtowskich wydarzeń. Tak jak co roku, bo to artysta, którego celebrować można bez szczególnych okazji.

Przemysław Głowacki (artdone)