• Fokus na sztukę
    • Ekspresjonistki
    • Impresjoniści mają wychodne
    • Vermeer. Odliczanie
    • Podróż do XVIII wieku
    • Elie Nadelman. Piękno i nowoczesność
    • Cisza i przerażenie
    • Vilhelm Hammershøi. Odcienie szarości
    • Prerafaelici. Nowe spojrzenia
    • Ménage à trois mistrzów
    • Między figuracją a abstrakcją
    • Wakacje w kręgu Rembrandta
    • Bliżej Niderlandów
    • Czarownice, kusicielki i św. Antoni
    • Bliżej Holandii
    • Mistrzowie portretu
    • Zbliżenia
  • Sztuka we dwoje
    • Jedziemy do Wenecji
    • Nowoczesne Niderlandy
    • Lustro duszy
    • Ciało i sztuka
    • Zabawmy się!
    • Odkrywając Picassa
    • Nowoczesne Boże Narodzenie
    • Na tropach piękna
    • Humor w sztuce
    • Patrząc na siebie
    • Wakacje we dwoje
  • ‚artdone’ video
  • Wyprawy ze sztuką
    • Amerykańskie wojaże
    • Art Basel Plus
    • Wyprawy: archiwum
      • Paryskie odkrycia
      • Lecimy na Vermeera
      • Vermeer po królewsku
      • Vermeer na maksa
      • Kopenhaga po sąsiedzku
      • Biennale w Wenecji
      • Paryski kalejdoskop
      • Oslo. Nie tylko Munch
      • Książęca Burgundia
      • Wille i ogrody Lacjum
      • Pałace i muzea Rzymu
      • Odkrywając Vermeera w Dreźnie
      • Przez Madryt do Bilbao
      • Sztokholm po remoncie
      • Kobiety, renesans, Mediolan
      • Do Pragi z Rembrandtem
      • Milanówek ze Szczepkowskim
      • Rzym Rafaela
      • Willmann, Hockney i Wrocław
      • Od van Eycka do Bruegla
      • Noworoczna Holandia
      • Świąteczne Monachium
      • Leonardo w Paryżu
      • Lola van der W.
      • Po prostu Moskwa
      • Madrycka niespodzianka
      • Marina Abramović zaprasza
      • Lazurowe Wybrzeże
      • Od van Eycka do Ensora
      • Barcelona na weekend
      • Zdążyć przed Brexitem
      • Holenderskie zakamarki
      • Bruegel na życzenie
      • Bruegel i Schiele
      • New York, New York
      • Moore, Malczewski i zegary
      • Rokokowy Bauhaus
      • Petersburg i Siemiradzki
      • Paryż, ale nie tylko
      • Caravaggio w Mediolanie
      • Frida Kahlo zaprasza
      • Zobaczyć Petersburg
      • Od Luwru do Centrum Pompidou
      • Artystyczna Prowansja
      • Arcydzieła włoskiego renesansu
      • Berliński weekend
      • Bosch bez końca
      • Od Caravaggia do Pollocka
      • Szwajcaria po raz pierwszy
      • Lecimy na Boscha
      • Wizyta u państwa Litawińskich
      • Impresjoniści w Normandii
      • Wyprawa na Boscha
      • Karnawał w muzeach Wenecji i Wiednia
      • Jesienne Niemcy
      • Między Wenecją a Mediolanem
      • Paryż zawsze kuszący
      • Od Michała Anioła do Rembrandta
      • Spotkanie ‚Późny Rembrandt’
      • Wiedeń i Budapeszt 2015
      • Belgia 2014
      • Holandia 2014
      • Paryż i okolice 2014
      • Wystawa ‚Adoratio’
      • Belgia 2014 (maj)
      • Wykład ‚Magritte’
      • Paryż 2014 (marzec)
      • Holandia 2013
  • Wyprawy ze Sztuką online
    • Arcydzieła nowojorskiego The Met
    • Sofonisba gwiazda renesansu
    • Matisse w Kopenhadze
    • Wokół Biennale
    • Weneckie wystawy
    • Arcydzieła z Nasjonalmuseet
    • Tylko Edvard Munch
    • Bill Viola. Ikony światła
    • Villa Giulia i tajemnica Etrusków
    • Natura i geometria
    • Muzea awangardy
    • Chopin wielokrotny
    • Nie tylko Caravaggio
    • Alice Neel u Guggenheima
    • René Magritte. Surrealistyczna maszyna
    • Sztokholm od jutra
    • Holenderski świat
    • Niderlandy z ERGO Hestii
    • Bartłomiej Kiełbowicz. Sublimacja
    • Polska. Siła obrazu bis
    • Polska. Siła obrazu
  • Wykłady w Zamku Królewskim
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2022/23
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2021/22
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2020/21
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2019/20
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2018/19
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2017/18
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2016/17
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2015/16
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2014/15
    • Wykłady w Zamku Królewskim 2013/14
  • Autor / Author
  • ulubione linki / favourite links
  • Historia sztuki
    • Prehistoria / Mezopotamia / sztuka egejska / Etruskowie
    • Sztuka starożytnego Egiptu
    • Sztuka starożytnej Grecji
    • Sztuka starożytnego Rzymu
    • Sztuka wczesnochrześcijańska / wczesne średniowiecze
    • Romanizm
    • Gotyk
    • Polska – średnowiecze
    • Malarstwo włoskie XIII-XIV / malarstwo niderlandzkie XV
    • Renesans I
    • Renesans II
    • Renesans III / manieryzm
    • Barok I
    • Barok II
    • Barok III
    • Sztuka XVIII wieku
    • Polska – renesans / barok
    • Klasycyzm
    • Polska – czasy Stanisława Augusta / klasycyzm
    • Romantyzm
    • XIX wiek: akademizm / historyzm
    • Polska – XIX wiek
    • Realizm / prerafaelici
    • Impresjonizm / postimpresjonizm
    • Koniec XIX wieku: symbolizm / secesja
    • Polska – Młoda Polska
    • 1. połowa XX wieku I
    • 1. połowa XX wieku II
    • 1. połowa XX wieku III
    • Architektura XX wieku I
    • Sztuka polska XX wieku I
    • 2. połowa XX wieku I
    • Artyści współcześni (zagraniczni)
    • 2. połowa XX wieku II
    • Artyści współcześni (polscy)
    • Moda
    • Fotografia
    • Architektura XX wieku II
    • Sztuka polska XX wieku II

artdone

~ strona o sztuce, muzeach, wystawach

artdone

Tag Archives: rzeźba sculpture

Niki de Saint Phalle w Zurychu III

07 Niedziela Maj 2023

Posted by artdone in galeria gallery, Kunsthaus Zürich, Szwajcaria Switzerland, wystawy exhibitions, Zurych Zurich

≈ Dodaj komentarz

Tagi

Niki de Saint Phalle, performance, rzeźba sculpture, XX 20th Century

por. galeria Niki de Saint Phalle w Zurychu I, galeria Niki de Saint Phalle w Zurychu II

Niki de Saint Phalle, widok wystawy / exhibition view, Kunsthaus Zürich, Zurich / Zurych, foto: artdone






Niki de Saint Phalle – 02.09.2022-08.01.2023 przedłużona / extended 15.01.2023 – Kunsthaus Zürich, Zurich / Zurych

Niki de Saint Phalle – 03.02.2023-21.05.2023 – Schirn Kunsthalle, Frankfurt nad Menem / Frankfurt am Main

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…

Isamu Noguchi. Europejska retrospektywa II

04 Czwartek Maj 2023

Posted by artdone in Barbican Centre, Berno Bern, Francja France, galeria gallery, Kolonia Cologne, Lille, Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut (Lam), Londyn London, Museum Ludwig, Niemcy Germany, Szwajcaria Switzerland, UK, wystawy exhibitions, Zentrum Paul Klee

≈ Dodaj komentarz

Tagi

design, F. S. Lincoln, Isamu Noguchi, rysunek drawing, rzeźba sculpture, XX 20th Century

por. galeria Isamu Noguchi. Europejska retrospektywa I

Isamu Noguchi. Sculpter le monde / Isamu Noguchi. Sculpting the World, wejście na wystawę / exhibition entrance. Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut (LaM), Lille. foto: artdone







Noguchi – 30.09.2021-23.01.2022 – Barbican Centre, Londyn / London

Isamu Noguchi – 26.03.2022-31.07.2022 – Mu­se­um Lud­wig, Kolonia / Cologne

Isamu Noguchi – 23.09.2022-08.01.2023 – Zentrum Paul Klee, Berno / Bern

Isamu Noguchi. Sculpter le monde / Isamu Noguchi. Sculpting the World – 15.03.2023-02.07.2023 – Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut (LaM), Lille

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…

Isamu Noguchi. Europejska retrospektywa I

26 Środa Kwi 2023

Posted by artdone in Barbican Centre, Berno Bern, Francja France, galeria gallery, Kolonia Cologne, Lille, Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut (Lam), Londyn London, Museum Ludwig, Niemcy Germany, Szwajcaria Switzerland, UK, wystawy exhibitions, Zentrum Paul Klee

≈ Dodaj komentarz

Tagi

Cris Alexander, design, Isamu Noguchi, Martha Graham, rysunek drawing, rzeźba sculpture, XX 20th Century

por. galeria Isamu Noguchi. Europejska retrospektywa IIIsamu Noguchi, Akari, modele / Models: 27N, 2N, BB3-70FF, BB2-S1 14A, BB1-YA1, 31N, 1953, Kagawa Museum, Takamatsu







Noguchi – 30.09.2021-23.01.2022 – Barbican Centre, Londyn / London

Isamu Noguchi – 26.03.2022-31.07.2022 – Mu­se­um Lud­wig, Kolonia / Cologne

Isamu Noguchi – 23.09.2022-08.01.2023 – Zentrum Paul Klee, Berno / Bern

Isamu Noguchi. Sculpter le monde / Isamu Noguchi. Sculpting the World – 15.03.2023-02.07.2023 – Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut (LaM), Lille

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…

Johann Gottfried Schadow w Alte Nationalgalerie II

12 Środa Kwi 2023

Posted by artdone in Alte Nationalgalerie, Berlin, galeria gallery, Niemcy Germany, wystawy exhibitions

≈ Dodaj komentarz

Tagi

Johann Gottfried Schadow, klasycyzm classicism, rzeźba sculpture

por. galeria Johann Gottfried Schadow w Alte Nationalgalerie I

Johann Gottfried Schadow. Berührende Formen / Johann Gottfried Schadow. Embracing Forms, widok wystawy / exhibition view, Alte Nationalgalerie, Berlin, foto: artdone






Johann Gottfried Schadow. Berührende Formen / Johann Gottfried Schadow. Embracing Forms – 21.10.2022-19.02.2023 – Alte Nationalgalerie, Berlin

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…

Fryderyk Chopin w Dworku Konstancji Gładkowskiej

10 Poniedziałek Kwi 2023

Posted by artdone in galeria gallery, Muzeum Historyczne Skierniewic, Polska Poland, Skierniewice, wystawy exhibitions

≈ Dodaj komentarz

Tagi

Fryderyk Chopin, ikonografia iconography, rzeźba sculpture, sztuka polska polish art

Preludium Chopinowskie. Nowe otwarcie Dworku Konstancji Gładkowskiej, widok wystawy / exhibition view, Dworek Konstancji Gładkowskiej, Muzeum Historyczne Skierniewic im. Jana Olszewskiego, Skierniewice, foto: artdone





Preludium Chopinowskie. Nowe otwarcie Dworku Konstancji Gładkowskiej – 20.02.2023-02.07.2023 – Dworek Konstancji Gładkowskiej, Muzeum Historyczne Skierniewic im. Jana Olszewskiego, Skierniewice

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…

Elie Nadelman przypomniany

08 Sobota Kwi 2023

Posted by artdone in Polska Poland, recenzje i opisy reviews and other texts, Warszawa Warsaw, Wejman Gallery, wystawy exhibitions

≈ Dodaj komentarz

Tagi

Art Déco, Elie Nadelman, rzeźba sculpture, sztuka polska polish art

Elie Nadelman – polski prekursor Art Deco / Elie Nadelman – Polish Precursor of Art Deco, widok wystawy / exhibition view, Wejman Gallery, Warszawa / Warsaw, foto: artdone

Bardzo się cieszę, że mogę na mojej stronie opublikować w całości tekst, który ukazał się w ostatnim numerze „Spotkań z Zabytkami”. Jego bohaterem jest Elie Nadelman, artysta którego koniecznie trzeba przypomnieć polskiej publiczności. Zrobiła to niedawno Wejman Gallery na swojej wystawie (por. galeria Elie Nadelman w Wejman Gallery). Przy tej okazji powstał tekst, ale nie jest on typową dla mnie recenzją. Zazwyczaj staram się w recenzjach opisywać wystawy, tym razem więcej jest o samym artyście. Dlaczego warto o nim przypominać? Trzeba przeczytać tekst. Staram się choć trochę przyczynić do większej popularności artysty. W czasie trwania wystawy można było posłuchać mojego wykładu online na temat twórczości Nadelmana dzięki Fundacji Art Transfer (por. post Elie Nadelman. Piękno i nowoczesność). Nagranie nie jest dostępne, ale polecam na bieżąco śledzić wykłady, bo z moimi Kolegami i Koleżankami realizujemy dużo ciekawych tematów. Można za to posłuchać online nagrania z rozmowy promującej katalog do wystawy wydany przez Fundację Art & Modern, którą miałem przyjemność moderować (por. video Spotkanie z Autorkami katalogu). W rozmowie wzięły udział autorki tekstów w katalogu: dr Ewa Bobrowska, Agnieszka Dziki, dr Magdalena Furmanik-Kowalska i dr Ewa Ziembińska. Jakość techniczna nagrania może nie jest momentami najlepsza, ale rozmowa była wciągająca. W chwili publikacji tego tekstu katalog był jeszcze dostępny – wszystkich bliżej zainteresowanych odsyłam do Wejman Gallery. W księgarni Muzeum Narodowego w Warszawie można też obecnie kupić wydawnictwo, które towarzyszyło wystawie artysty w 2003 roku w Królikarni. Niewielka to książeczka, ale innych wydawnictw o artyście po polsku brakuje, więc dobre i to. Bardzo dziękuję „Spotkaniom z Zabytkami” za możliwość publikacji tekstu, a za wsparcie Magdalenie Furmanik-Kowalskiej. Zapraszam do lektury!

Przemysław Głowacki (artdone.pl)

Elie Nadelman przypomniany

Debiut razem z Witoldem Wojtkiewiczem, zainspirowanie Pabla Picassa do eksperymentów kubistycznych w rzeźbie, bójka z Filippo Tommaso Marinettim, uwielbienie Heleny Rubinstein, triumf w Stanach Zjednoczonych. Trudno sobie wyobrazić, że to wydarzenia wyjęte z jednej biografii. A to nie koniec fascynujących ustępów z życiorysu polskiego artysty Eliego Nadelmana. Jednak w Polsce nawet historycy sztuki zmarszczą nosek i zaczną się zastanawiać – kto to taki? Inaczej jest na gruncie powszechnej historii sztuki, bez problemu nazwisko artysty znajdziemy w kompendiach wiedzy o rzeźbie XX w. Podobnie rozpoznawanym artystą jest Nadelman w Stanach Zjednoczonych, gdzie w okresie międzywojennym odniósł spektakularny sukces. W prestiżowych muzeach amerykańskich obok obrazów Pabla Picassa czy Amedeo Modiglianiego stoją właśnie rzeźby Eliego Nadelmana. Kim był ten rzeźbiarz i rysownik o tak barwnej biografii? Dlaczego nie pamiętamy o nim w jego ojczyźnie?


Latem 2022 r. mieliśmy okazję oglądać na warszawskim Powiślu w Wejman Gallery wystawę „Elie Nadelman – polski prekursor art déco” (por. galeria Elie Nadelman w Wejman Gallery). Wystawa była niewielka, ale ale jednym z jej najważniejszych atutów była próba przypomnienia polskiej publiczności tego ważnego twórcy. O znaczeniu Nadelmana niech świadczy fakt, że po jego śmierci hołd złożyło mu w 1948 r. dużą retrospektywą Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku. (por. galeria Elie Nadelman w MoMA). Od tego czasu odbyło się wiele wystaw artysty, głównie w Stanach Zjednoczonych, gdzie pamięć o nim jest szczególnie silna. W ostatnim czasie można też zauważyć chęć przypomnienia go również w Europie. Najsłabiej widać to w Polsce, gdzie poza ostatnią odbyła się tylko jedna jego wystawa w 2004 r. i przeszła bez większego echa. Najpełniejsza monografia Nadelmana została zorganizowana w 2003 r. przez Whitney Museum of American Art. Wystawa w Wejman Gallery w Warszawie z racji swojej kameralności nie pretendowała do pokazania pełnego spektrum wielowątkowej działalności artysty. Była raczej sygnałem najważniejszych obszarów, w których się poruszał. Obejrzeliśmy dwie marmurowe rzeźby, rysunek oraz wybór prac z cyklu graficznego. Tytułowe art déco było wskazaniem na ważny wątek jego stylistyki, ale też w pełni nie definiowało jego twórczości. Kluczowe w tytule wydaje się słowo prekursor, które odnosiło się do oryginalności jego drogi artystycznej i podkreślało ważną pozycję w sztuce światowej. I nie ma przesady w takich stwierdzeniach. Znaczenie wystawy w Wejman Gallery zostało przez organizatorów bardzo wzmocnione przez wydanie znakomicie opracowanego katalogu (recenzja katalogu ukazała się w „Spotkaniach z Zabytkami”, nr 11-12, 2022, s. 64).


Elie Nadelman urodził się w Warszawie w 1882 r., z Polski wyjechał dosyć szybko, ale zawsze pamiętał o swoich korzeniach. To jeszcze jeden powód, aby teraz pracować nad przywróceniem pamięci o nim w jego ojczyźnie. Jak wielu polskich artystów XIX w., początkowo uczył się w szkole Wojciecha Gersona, w pewnym momencie na bardzo krótko pojawił się w Krakowie, myśląc o nauce w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych. W każdym razie jego początkowa edukacja odbywała się w kręgu sztuki Młodej Polski, co tym bardziej powinno zainteresować polskich historyków sztuki. Mając 22 lata, wyjechał do Monachium, gdzie obok kontaktu z tamtejszym – ciągle ważnym – środowiskiem artystycznym, zafascynował się rzeźbą antyczną. Widać to wyraźnie w jednej z rzeźb prezentowanych na wystawie w Wejman Gallery. Druga z pokazywanych marmurowych prac jest już przykładem dalszych poszukiwań formalnych artysty. Będzie je kontynuował, kiedy w 1904 r. wyjedzie do Paryża. W tym też czasie postanowi w pełni poświęcić się rzeźbie. I to jest moment, kiedy biografia artysty zaczyna być naprawdę ekscytująca. Zamieszkuje na Montparnassie, poznaje środowisko artystyczne i zbierając kolejne doświadczenia, rozwija swoją karierę. Wystawia na Salonie Jesiennym i Salonie Niezależnych, poznaje braci Natansonów, rodzeństwo Gertudę i Leo Steinów. Wszyscy oni zaczynają kupować jego prace. Poprzez ten ostatni kontakt poznaje niewiele od siebie starszego Pabla Picassa. W 1909 r. ma pierwszą wystawę w galerii prowadzonej przez Eugène’a Drueta, który kilka lat wcześniej zaistniał jako fotograf rzeźb Auguste’a Rodina.


Ówczesna rzeźba będzie już jednak sięgać dużo dalej niż dokonania Rodina. Po wystawie Nadelmana w Galerie Druet Guillaume Apollinaire napisze o niej, iż „wpłynęła na niektórych z naszych bardzo ważnych młodych artystów”. I rzeczywiście, w katalogu wspomnianej wcześniej wystawy pośmiertnej w MoMie, znajdujemy zestawienie dwóch zdjęć: niezachowanej gipsowej głowy Nadelmana, która powstała krótko przed wystawą oraz słynnej głowy Fernandy Picassa, która powstała dokładnie w roku wystawy. Ta ostatnia praca bywa uznawana za pierwszą rzeźbę kubistyczną. I oto nagle Elie Nadelman okazuje się prekursorem najważniejszego kierunku awangardowego początku XX w. (przynajmniej jeżeli chodzi o rzeźbę). Oczywiście różnice pomiędzy pracami są wyraźne. U Nadelmana widzimy większą dekoracyjność i stylizację, dzieło Picassa jest dużo bardziej odważne w deformacji i wyrazie formalnym. To bardzo typowe dla hiszpańskiego mistrza, że potrafił wypatrzeć to, co najciekawsze, zanalizować i rozwinąć, idąc dwa kroki dalej. Często tak robił, podpatrując swoich kolegów, chociażby Henri Matisse’a.


Prace Nadelmana z okresu paryskiego warto zestawić z dziełami innych artystów, szczególnie reprezentantów środowiska, z którym się stykał, ale nie tylko. Widać wtedy analogie pomiędzy nimi, ale też oryginalność Nadelmana i różnorodność jego poszukiwań. Syntetyczność stosowanych przez niego form wchodzi na drogę, którą można porównać z pracami Constantina Brâncușiego, czasami graniczącymi wręcz z abstrakcją. Z drugiej strony, Nadelman przez cały czas był pod wielkim wpływem sztuki antycznej, co sytuuje go blisko nurtu klasycyzującego widocznego wtedy u takich rzeźbiarzy, jak Antoine Bourdelle czy Aristide Maillol.


Elie Nadelman był też świetnym animalistą, na wystawie w Wejman Gallery możemy zobaczyć jeden jego rysunek właśnie o takim temacie. Szukając tutaj porównań, bez wahania można sięgnąć po najważniejsze nazwisko z tej dziedziny – Rembrandt Bugatti (por. galeria Rembrandt Bugatti i jego zwierzęta). Obu artystów łączy też tragiczny rys w biografii, obaj popełnią samobójstwo. Obaj w swoich dziełach wnikliwie analizowali zachowanie i charakter zwierząt, potrafili przy tym w nowoczesny sposób oddać ich specyfikę. U polskiego rzeźbiarza, w porównaniu z włoskim mistrzem, dostrzegamy częściej stylizację i uproszczenie – nie tylko w tematyce animalistycznej. Ta tendencja będzie się u niego rozwijała po wyjeździe z Paryża.


Wybuch pierwszej wojny światowej zastał Nadelmana w Belgii. Początkowo chciał wracać do Polski i wziąć udział w walkach, ale wyjeżdża do Londynu i jeszcze w 1914 r. wyrusza do Stanów Zjednoczonych. Jego kariera w Europie była już na dobrych torach, ale nowy kontynent stanie się miejscem pełnego triumfu. Grunt był już przygotowany. Prace Nadelmana pokazywane były na słynnym Armory Show. Alfred Stieglitz opublikował jego tekst teoretyczny, a po przyjeździe rzeźbiarza zorganizował mu wystawę. Sukces nie nastąpił od razu, ale lata dwudzieste XX w. będą należały do artysty. Zdobędzie uznanie krytyki, zainteresowanie publiczności, ceny prac poszybują w górę, a pomocne w tym będą jego liczne kontakty towarzyskie. Jak pisał Marsden Hartley, „Świat był wczoraj u Nadelmana na lunchu”. Wzrastające zarobki pozwolą artyście na realizowanie jeszcze jednej pasji – kolekcjonerskiej. Zgromadzone zbiory będą składały się z dość zaskakujących dzieł. Nadelman zbierał sztukę ludową, choć lepszym słowem byłoby określenie folkową (tłumacząc bezpośrednio z angielskiego). W skład jego kolekcji wchodziła tzw. sztuka naiwna, tworzona przez artystów nieprofesjonalnych, wyroby kultury popularnej, średniowieczne rzemiosło, np. metaloplastyka. Takie zainteresowanie przejawami dawnej kultury masowej, jak na tamte czasy, było czymś rzadkim. To jeszcze jeden dowód nie tylko szerokich horyzontów artysty, ale też ich nowoczesnego charakteru. Beztroski okres prosperity lat dwudziestych dość szybko się skończył. Wielki Kryzys mocno dotknął Nadelmana. Popadł w długi, musiał za bezcen sprzedać swoją kolekcję, a próby zdobycia większych zamówień publicznych, np. na pomniki, pozostały bezowocne. Ale też i on sam niechętnie wystawiał, chociaż zaproszenia od prestiżowych muzeów napływały. Twierdził, że nie ma nic do pokazania. Trudny okres lat trzydziestych zakończy wybuch drugiej wojny światowej. Artysta będzie z uwagą śledził tragiczne doniesienia zza Atlantyku, czynnie będzie próbował pomagać swojej rodzinie, z której i tak duża część zginie w Holokauście. Informacje pochodzić też będą od jego syna Jana, który brał udział w wojnie w Europie. Stacjonował nawet w Warszawie i tam uczył języka polskiego, wracając do korzeni swojego ojca. Rozliczne kłopoty i bolączki przyczyniają się do tego, że zdrowie artysty mocno się w tym czasie pogorszyło.


Pod koniec 1946 r. Elie Nadelman odebrał sobie życie. Z relacji z ostatniego okresu mamy dowody, że czuł się artystą spełnionym, że osiągnął swoje cele artystyczne. W 1948 r. Muzeum Sztuki Nowoczesnej zorganizowało mu wielką wystawę pośmiertną, oddając hołd artyście, którego prace tak bardzo pokochała Ameryka.
W tym samym czasie, kiedy w Wejaman Gallery można było podziwiać kilka prac Eliego Nadelmana, w wiedeńskim Muzeum Leopoldów odbywała się wielka retrospektywa Franza Hagenauera (por. galeria Franz Hagenauer. Retrospektywa I). To kolejny dowód, że artystów, których warto przywracać naszej pamięci jest dużo więcej, ale też dowód, że moda na art déco trwa niezmiennie od 50 lat. Jeżeli szukać najbliższych analogii dla twórczości Nadelmana to prace Franza Hagenauera powinniśmy ustawić w pierwszym rzędzie. Wspólne są dla nich obu poszukiwania eleganckiego spokoju, wysublimowane i uproszczone bryły, syntetyczna linia, inspiracje antykiem, a nawet podobna tematyka. Obaj świetnie wpisują się swoimi pracami w kanoniczne formy art déco. Chciałoby się, aby Elie Nadelman doczekał się podobnej, pełnej prezentacji w Polsce, takiej jak wystawa Franza Hagenauera w Austrii.


W ubiegłym roku udało się w końcu w dużym wyborze pokazać polskiej publiczności w Lublinie (por. post Czy warto pojechać na Tamarę Łempicką do Lublina?), Krakowie (por. post Czy warto pojechać na Tamarę Łempicką do Krakowa?) i Konstancinie (por. post Czy warto pojechać na Tamarę Łempicką do Konstancina?) prace Tamary Łempickiej. Teraz przyszedł czas, abyśmy uświadomili sobie, że nie jest jedyną polską artystką art déco, która odniosła spektakularny sukces na arenie międzynarodowej.

Przemysław Głowacki (artdone.pl)

Elie Nadelman – polski prekursor Art Deco / Elie Nadelman – Polish Precursor of Art Deco – 10.05.2022-10.09.2022 przedłużona / extended 30.09.2022 – Wejman Gallery, Warszawa / Warsaw

Tekst dzięki uprzejmości redakcji „Spotkań z Zabytkami”, gdzie został opublikowany w numerze 1-2, 2023, str. 22-27.

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…

Henri Matisse z Centre Pompidou w Budapeszcie

01 Sobota Kwi 2023

Posted by artdone in Budapeszt Budapest, Centre Pompidou, galeria gallery, Szépművészeti Múzeum Budapest, wystawy exhibitions, Węgry Hungary

≈ 2 Komentarze

Tagi

fowizm fauvism, Henri Matisse, malarstwo painting, rzeźba sculpture

Henri Matisse, Autoportret / Self-Portrait, 1900, Centre Pompidou, Paryż / Paris





Henri Matisse – The Colour of Ideas. Masterpieces from the Centre Pompidou, Paris – 30.06.2022-01.11.2022 – Szépművészeti Múzeum / Museum of Fine Arts, Budapeszt / Budapest

Share this:

  • Udostępnij
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Pinterest
  • Tumblr
  • Reddit

Dodaj do ulubionych:

Lubię Wczytywanie…
← Older posts

statystyka / statistics

  • 4 215 580 odsłon / views

WPISZ SWOJ EMAIL ABY OTRZYMYWAC INFORMACJE O NOWYCH POSTACH

Facebook

Facebook

archiwum / archives

polecane wpisy / recommended posts:

Fokus na sztukę

Sztuka we dwoje

Wczesny Rembrandt. Studium przypadku

Lekcja plastyki w TVP

Kobazan Live

Sztuka współczesna

Fotografia

Video wykłady

Bernini. Apollo i Dafne

Impresjonizm. Wykłady

Postimpresjonizm. Wykłady

AKTUALNE WYSTAWY / CURRENT EXHIBITIONS:

Kolekcja Merrill C. Berman w Nowym Jorku

Hilma af Klint w Malmö

Luca Giordano w Neapolu

Frida Kahlo w San Fracisco

Malarstwo polskie w Poznaniu

Paula Rego w Dublinie

Jerzy Nowosielski w Warszawie

Andy Warhol w Kolonii

Sophie Taeuber-Arp w Bazylei

Pierre Soulages w Chemnitz

Rembrandt i orient w Poczdamie

Jan Cybis w Warszawie

Mitologia w Madrycie

Impresjonizm rosyjski w Baden-Baden

Hofer / Metzner / Meyerowitz / Newton w Berlinie

Holenderski portret w Amsterdamie

Nadchodzące wystawy / Forthcoming exhibitions:

Nam June Paik w Chicago

Muraliści meksykańscy w Nowym Jorku

Dora Maar w Los Angeles

Christo & Jeannne-Claude w Paryżu

Meta

  • Zarejestruj się
  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.com

Społeczność / Community

TAGI

abstrakcja abstraction akt nude Alberto Giacometti Albrecht Dürer Andy Warhol Anton van Dyck architektura architecture Auguste Rodin autoportret self-portrait awangarda avant-garde barok baroque Claude Monet design Edgar Degas Edvard Munch Egon Schiele ekspresjonizm expressionism Eugène Delacroix fotografia photography Francis Bacon Francisco Goya grafika prints Gustav Klimt Henri de Toulouse-Lautrec Henri Matisse ikonografia iconography impresjonizm impressionism instalacja installation art Kazimierz Malewicz Kazimir Malevich kostiumologia fashion Leonardo da Vinci Lucian Freud malarstwo painting manieryzm mannerism Max Beckmann Oskar Kokoschka Oświecenie enlightenment Pablo Picasso Paul Cézanne Paul Gauguin Paul Klee pejzaż landscape Peter Paul Rubens Pierre-Auguste Renoir Pierre Bonnard Pieter Bruegel Starszy the Elder Piet Mondrian pop art portret portrait postimpresjonizm Post-Impressionism Rafael Santi Raphael realizm realism Rembrandt renesans renaissance romantyzm romanticism rysunek drawing rzemiosło craft rzeźba sculpture secesja Art Nouveau starożytność ancient art surrealizm surrealism symbolizm symbolism sztuka holenderska dutch art sztuka polska polish art Tycjan Titian video art Vincent van Gogh Wassily Kandinsky William Turner XIX 19th Century XVIII 18th Century XX 20th Century XXI 21st Century Édouard Manet średniowiecze Middle Ages

KATEGORIE

aktualności news Albertina Amsterdam Austria Bazylea Basel Belvedere Berlin Centre Pompidou Fondation Beyeler Francja France Frankfurt nad Menem galeria gallery Haga The Hague Hiszpania Spain Holandia The Netherlands Kraków Leopold Museum Londyn London Madryt Madrid Metropolitan Museum of Art Musée d'Orsay Muzeum Narodowe w Warszawie National Museum in Warsaw National Gallery London Niemcy Germany Nowy Jork New York Paryż Paris plakaty wystaw exhibition posters Polska Poland recenzje i opisy reviews and other texts Royal Academy of Arts Szwajcaria Switzerland Tate Britain Tate Modern UK USA Warszawa Warsaw Wiedeń Vienna wystawy exhibitions Włochy Italy Zurych Zurich

ostatnie komentarze / latest comments

artdone o Henri Matisse z Centre Pompido…
Gaja o Henri Matisse z Centre Pompido…
Bronisława Gronkowsk… o Vermeer prosto z Amsterda…
Bronisława Gronkowsk… o École de Paris w Berlinie…
Bronisława Gronkowsk… o Gustave Caillebotte. Pokaz w W…
Bronisława Gronkowsk… o Pablo Picasso i jego muzy…
malaszka o Gustave Caillebotte. Pokaz w W…
artdone o Vermeer prosto z Amsterda…
Ewa Sowinska o Vermeer prosto z Amsterda…
Kasia o Czy warto pojechać na Tamarę Ł…
Kamila Kocewiak-Roba… o Vermeer prosto z Amsterda…
Andrzej M. Piwowarcz… o Vermeer prosto z Amsterda…
Henryka o Vermeer prosto z Amsterda…
Małgorzata Płatek o Vermeer prosto z Amsterda…
artdone o Julio González, Pablo Picasso…

posty na Twitterze / Twitter posts

Tweets by artdoneblog
zBLOGowani.pl

stałe ekspozycje / permanent exhibitions:

Muzeum Berrgruen w Berlinie

Museum of Fine Arts w Bostonie

Herzog Anton Ulrich-Museum w Brunszwiku

Mauritshuis w Hadze

Muzeum XX. Czartoryskich w Krakowie

Mosigkau

National Gallery w Londynie

Fondation Pierre Gianadda

Józef Chełmoński w Radziejowicach

Muzeum Narodowe w Warszawie

Kolekcja Schulhof w Wenecji

Kunstkamera w Wiedniu

Blog na WordPress.com.

  • Obserwuj Obserwujesz
    • artdone
    • Dołącz do 1 295 obserwujących.
    • Already have a WordPress.com account? Log in now.
    • artdone
    • Dostosuj
    • Obserwuj Obserwujesz
    • Zarejestruj się
    • Zaloguj się
    • Zgłoś nieodpowiednią treść
    • Zobacz witrynę w Czytniku
    • Zarządzaj subskrypcjami
    • Zwiń ten panel
 

Ładowanie komentarzy...
 

    %d blogerów lubi to: